يبوست چيست و چگونه درمان مي شود؟
يبوست چيست؟
يبوست از دسته بيماري هاي گوارشي مي باشد كه بيمار در آن از حالت سفت بودن مدفوع رنج مي برد. به طور كلي افرادي كه كمتر از 3 بار در هفته اجابت مزاج دارند، حركات روده اي سخت و كمي دارند كه اين عارضه يبوست به شمار مي رود.
پس اين عارضه به دو معني حركات كم شكمي و سفت بودن مدفوع تلقي مي شود. يبوست داراي دو نوع حاد و مزمن است كه نوع حاد آن طي 1 الي 2 هفته قابل درمان است اما نوع مزمن آن تا 3 ماه همراه فرد خواهد بود.
اين بيماري در همه افراد در هر سن و سالي پديد آمده و مي تواند ناشي از عوامل مختلفي باشد كه در ادامه آنها را بررسي خواهيم كرد.
علت يبوست
پديد آمدن بيماري يبوست مي تواند ناشي از عوامل متعددي باشد. وجود بيماريهاي زمينه اي، تغذيه، عوامل محيطي از اصلي ترين عوامل اين بيماري به شمار مي روند.
برخي از عوامل موثر در به وجود آمدن و علت يبوست در زنان و مردان عبارت اند از:
- رژيم غذايي نامناسب
- بي تحركي
- عدم نوشيدن آب
- استرس و اضطراب
- سندروم روده تحريك پذير
- برهم خوردن هورمونهاي بدن
- مصرف دارويي خاص كه سبب اين عارضه مي شود
- تنگي روده
- عوارض ناشي از عمل جراحي و بيهوشي
- تنگي مقعد
- عدم مصرف ميوه ها و سبزيجات كه فيبر مورد نياز بدن را تامين مي كنند
- سرطان هاي مقعد، روده يا ركتوم
- مصرف مشروبات الكلي و دخانيات
- كم كاري غده تيروئيد
- تغييرات محيطي مانند سفر
علائم بيماري يبوست
افرادي كه دچار بيماري يبوست هستند، علائمي را تجربه خواهند كرد كه تا حدودي مي تواند دردناك باشد. هرچه يبوست مزمن تر باشد علائم نيز دردناك تر بوده و بيمار را با سختي بيشتري رو به رو ميكند.
برخي از اين علائم عبارت اند از:
- مدفوع بسيار سفت و خشك
- اجابت مزاج كمتر از 3 بار در هفته
- احساس درد و ناراحتي در ناحيه شكم
- مدفوع گلوله گلوله و ريز
- در مواردي خروج ترشح مقعدي
- فشار و زور زدن هنگام دفع مدفوع (زيرا مدفوع به حالت عادي خارج نمي شود)
- بوي بد دهان و تنفس بد بو
- ناراحتي هاي معده
- احساس نفخ و باد در شكم
- كاهش اشتها
- نفخ شكم
- درد معده
- حالت تهوع
- درد، سوزش يا خونريزي مقعدي پس از اجابت مزاج
عوارض يبوست
يبوست به طور كلي بيماري خطرناكي نيست. اما مي تواند سبب بروز بيماري هاي ديگري چون بيماري هاي نشيمنگاهي از جمله زخم مقعدي يا ديگر بيماري هاي گوارشي شود. براي مثال خونريزي هاي مقعدي كه پس از اجابت مزاج رخ مي دهد مي تواند سبب كم خوني شده و فرد را با مشكل جدي همراه كند. بنابراين درمان يبوست يك امر مهم است كه بايد جدي تلقي شود چرا كه ممكن است رد طولاني مدت به دليل وارد كردن فشار سبب گرفتگي يا اسپاسم مقعد شود. همچنين اين بيماري مي توانند بواسير يا هموروئيد و يا شقاق را به همراه بياورد.
همچنين ميزان كم حركات روده اي ناشي از يبوست مي تواند سبب انسداد روده شده و فرد را نيازمند انجام جراحي نمايد. البته بايد بدانيد در برخي موارد خود بيماري انسداد سبب يبوست مي شود كه نياز به درمان اساسي دارد. البته اين نكته را نيز بدانيد كه يبوست در دراز مدت ممكن است است با گشادي مقعد همراه بوده و ممكن است آسيب جدي به عضلات اين ناحيه وارد كند.
شقاق">شقاق
شقاق از عوارض شايعي است كه يبوست شديد به همراه مي آورد. اين بيماري به معناي چاك خوردگي، شكاف و زخم در قسمت انتهايي روده و مقعد است كه مي تواند درد، سوزش، خارش و خونريزي شديد را به همراه آورد. چنانچه مدت زماني كه فرد به يبوست دچار است طولاني شود، سبب به وجود آوردن شقاق مزمن شده شكاف هاي عميقي در ناحيه نشيمنگاهي به وجود آورد.
بواسير">بواسير يا هموروئيد
بواسير يا هموروئيد از ديگر عوارض يبوست است كه بسيار دردناك مي باشد. اين دو بيماري ناشي از فشار و زوري كه مدفوع هنگام عبور به ديواره روده وارد مي كند پديد مي آيد. بواسير به بيرون زدن رگ هاي متورم و و خوني از مقعد تلقي مي شود كه بسيار دردناك بوده و مي تواند سبب مختل كردن فعاليت هاي روزانه فرد شود.
بيرون زدگي مقعدي دراثر يبوست
افتادگي ركتوم يا بيرون زدگي مقعدي در اكثر اوقات با بيماري بواسير اشتباه گرفته مي شود. اما بايد بدانيد بواسير، رگ هاي ملتهب و خوني است كه از روده بيرون مي زنند. اما افتادگي ركتوم، به جا به جايي دهانه مقعد گفته مي شود كه گاهي به داخل و گاهي به خارج جا به جا مي گردد و عوارضي چون بي اختياري مدفوع و گاز معده را به همراه دارد.
چه افرادي در خطر ابتلا به يبوست هستند؟
ابتلا به يبوست در همه افراد از جمله كودكان و بزرگسالان يكسان مي باشد. اما ميزان ابتلا به اين بيماري در برخي از افراد بسيار شايع تر بوده و مي تواند آنها را بيشتر در معرض اين بيماري قرار دهد.
برخي افراد در معرض خطر شامل افراد زير مي شوند:
- خانمهاي باردار
- افرادي كه از غذاهاي فست فودي و آماده مصرف مي كنند
- كودكان و نوزادان
- افرادي كه به مقدار كافي آب نمي نوشند
- افراد بي تحرك يا كم تحرك
- افرادي كه از سبزيجات و ميوه ها كه حاوي فيبر كافي است، در رژيم غذايي خود استفاده نمي كنند
- كهولت سن و افراد پير
- افرادي كه از برخي دارو هاي خاص استفاده مي كنند
راه هاي پيشگيري
پيشگيري از ابتلا به يبوست بسيار ساده بوده و درصورتيكه بيماري در اثر عوامل جدي نباشد، با چندين فعاليت ساده ميتوان آن را كنترل نمود. افراد مي توانند با رعايت برخي نكات بسيار ساده از بروز يبوست پيشگيري نموده و آن را كنترل كنند.
برخي از راهكار هاي پيشگيري از يبوست عبارت اند از:
- سبزيجات و انواع ميوه ها به رژيم غذايي خود اضافه نماييد
- از غلاتي چون برنج، گندم و جو دو سر استفاده نماييد
- از مصرف حبوبات غافل نشويد
- آب كافي بنوشيد ( 8 الي 10 ليوان در روز)
- ورزش كنيد و فعاليت بدني داشته باشيد
- از خوردن غذاهاي سرخ شده خودداري نماييد
- الكل و دخانيات را كنار بگذاريد
- در مصرف كافئين تعادل را رعايت نماييد
چه زماني يبوست خطرناك است؟
زمان بندي اجابت هر شخص با توجه به فعاليت و تغذيه او متفاوت است. ميانگين طبيعي اجابت مزاج در هر فرد از روي دوبار تا هفته اي 3بار طبيعي بوده و مي تواند سالم بودن دستگاه گوارش را نشان دهد. اما چه زماني يبوست خطرناك است؟ زماني كه بدن از چرخه طبيعي خود خارج و دفعات اجابت مزاج او كم شود، نشان دهنده ابتلا به يبوست و زنگ خطر مي باشد.
بهترين درمان يبوست شديد
چنانچه يبوست شديد، ناشي از بيماري ديگري نباشد، با رعايت برخي نكات و يا تغييرات عادات روزانه و فعاليت ها قابل درمان خواهد بود. براي مثال شما مي توانيد به مدت 1 هفته از روشهاي درمان خانگي يبوست كمك بگيريد، اما در صورتي كه علائم بهبودي را مشاهده نكرديد، بهترين راه مراجعه به پزشك و به كارگيري روشهاي پزشكي است.
درمان خانگي يبوست
شما با تغيير شيوه زندگي خود و ترك عادات توانايي درمان يبوست را خواهيد داشت. اما اين به منظور آن نيست كه علت اصلي آن را بررسي كنيد، بنابراين در ابتدا بهتر است با پزشك مشورت نماييد.
برخي از راه هاي درمان خانگي يبوست اين عارضه در خانه عبارت اند از:
- از غذاهاي آبكي چون سوپ، آب عدس، شير برنج و فرني كمك بگيريد
- اگر حجم مدفوع خيلي كم است، از انواع سبزيجات استفاده كنيد
- سبوس جو، گندم را از برنامه غذايي حذف نكنيد
- مصرف پروبيوتيك در وعده هاي غذايي
- خوردن انجير خشك، آلو، زيتون و آلوئه ورا مي توانند سبب رفع يبوست شوند
- از عرقياتي چون كاسني و گشنيز كمك بگيريد
- نوشيدن شربت خاكشير به طور مداوم را فراموش نكنيد چرا كه سبب ملايم كردن مدفوع مي شود
https://clinicjarahi.ir/treatment-constipation/
برچسب: ،
ادامه مطلب